Tebbet / Mesed Suresi

111.nci sure MESED ( TEBBET ) SURESİ

Anlamı:Ebû Leheb'in iki eli kurudu, kendisi de (helâk oldu!). Ne malı fayda verdi ona, ne de kazandığı. O, (dünyada benzeri görülmemiş) bir alevli ateşe yaslanacak. Gerdanında hurma liflerinden bükülmüş bir iple odun taşıyan karısı da!

Tefsir Notları GİRİŞ : - Bu sûrede bahis konusu Ebû Leheb, Peygamberimizin öz amcasıdır. Fakat ne yazık ki bu, İslâm'ın en azılı düşmanlarından idi. Peygamber Efendimiz, SEFA TEPESİNE ÇIKIP , ‘’ Ey insanlar uyanın sabah oldu ! ‘’ diye seslenmişti. Tüm Kureyş kabilesi oraya toplanıp ‘’ ne oldu neyin var ? ‘’ diye sorduklarında Efendimiz  onlara "kendisini nasıl bildiklerini, söyleyeceği şeye inanıp inanmıyacaklarını" sordu. Onlar da: "Seni çok doğru ve emin biliriz, ne söylersen doğru söylersin" dediler. Bunun üzerine Peygamber Efendimiz: "Biliniz ki Allah beni size elçi gönderdi, en yakınlarıma kendi emirlerini söylememi ve dinlemeyenleri, âhiretin azâbı ile korkutmamı emir buyurdu. . Eğer böyle yapmaz ve beni dinlemezseniz sizin için Allâh'ın azabından kurtuluş yoktur" dedi. 

Peygamber Efendimizin öz amcası Ebû Leheb de gelenlerin arasında idi .Peygamber Efendimizin bu öğütlerini işitir işitmez, son derece öfkelendi ve ayağa kalkalarak "Yuh sana, bizi bunun için mi topladın?" dedi ve orada bulunan cemaati dağıttı; hepsini Peygamberin aleyhine kışkırttı; Kureyş kavmini ondan soğuttu.

Başka bir rivayette de Ebu Leheb efendimize ‘’ İnanırsam bana ne var ? diye sormuş , efendimizde Bilal’e ne var ise sanada o var , Müslümanlara vaad edilen ne ise sana da o var ‘’ dediğinde . Ebu Leheb ‘’ Benim onlardan bir üstünlüğüm yok mu ? diye sormuş , hayır cevabını da alınca , ebu Leheb , beni diğer insanlarla bir tutan din olmaz olsun. Deyip oradan uzaklaşmıştı.

Ve bu yukarıda anlatılan 2 rivayet  surenin iniş sebebi olarak görülmektedir.

ÜMMÜ CEMİL : EBU LEHEB’İN KARISI

Bu ikisi bu kadarla da kalmıyarak ondan sonra da, bir taraftan kendisi, bir taraftan karısı var kuvvetleriyle müslümanlar aleyhine çalışmaya başladılar. Peygambere yardım edeceği yerde O'nun aleyhinde fitne ve fesat ateşini alevlendirmek için ne lâzımsa yaptılar. Sihirbaz olduğunu, deli olduğunu söylediler. Böylece İslâm'ın yayılmasına, karanlıklar içinde gidecek bir yol arayan insanların doğru yolu tutup gitmelerine engel olmaya çalıştılar. Hele Peygamberin şahsına ve müslüman olanlara ne eziyetler yaptılar!.. 

Lanet : Allah’ın rahmetinden kovulmuş olan manasını taşımaktadır.

İlk sohbetimizde bunlar ele alındı , bir sonraki sohbette sureye giriş yapacağız inşallah.

Sohbet Sonundaki duamızdan alıntı : Rabbimiz , bizi Ebu Leheb’ten ve Firavun’dan koruduğun gibi Ebu Leheblikten ve Firavunluktan da  koru.

Ebu Leheb’in kelime manası ‘’ Ateş babası ‘’ demektir

Kafirun suresinde ‘’İmanın pazarlığı olmaz mesajı verilir iken ,  ardından pazarlık yapmayıp Allah teslim olanlar  NASR SURESİNDE Fatih ile Müjdelenmekte. Onun ardından gelen MESED yani tebbet sureside , Ebu Leheb gibilerin nasıl bir son ile karşılaşacağı anlatılmakta. Bu sıralama Tesadüfi değil tevafuki bir mesajdır aslında.

Kur’an’ da iki isim geçer , Zeyd ve Ebu Leheb. Peki neden bu iki isim ? Ebu Leheb’i anlatacak olursak 3 mesaj verilmektedir.

1-Peygamber amcası dahi olsanız ayrıcalığımızın olmadığı

2-Hidayete en yakın olanın , sapıklık ve sapkınlık üzerine olması Allah’ın gazabını üzerine çekeceği

3-Ebu Lehebliğin ölmediğini ve kıyamete kadar böylesi karakterler ile karşı karşıya kalacağımıza işaret edilmekte

1nci Ayetten başlayalım

Tebbet ( Kahrolsun – Kurusun) Yeda ( eller ) Ebi leheb ( Ebu LEHEB’İN ) ve tebbe ( Kurudu da) . Ayette geçen Eller den kasıt neye işaret edilmektedir ? cevaben Güç ve konum diyebiliriz. Bu gücü ve konumu kazanmak için insanoğlu bu organlarına muhtaçtır. Eller , kullanıldığı amaca hizmet eden yegane araçlardır. Ayette ‘’elleri kurusun ‘’ dedikten sonra Ebu Leheb’in eli kurumuş mudur ? Hayır . İşte burada anlatılmak istenen insanın ellerini hangi amaç çin kullandığında dır . Eller ile ayakları bir kıyaslama yaparsak , ellerimizle nelere kadir olduğumuzu rahatlıkla kavrayabiliriz. Çalışmaktan taharet almaya kadar tüm zaruri ihtiyaçlarımızı ellerimiz ile yapabilmekteyiz. Eller ifadesi çok şeyler bize anlatmaktadır aslında.

2 nci ayet : Onun malı ona fayda vermedi ..

. Ebu Leheb çok zengindi . Dünyalık anlamda  bazı konuma ve  maddi güce sahip olan kişilere zengin diyoruz. Peki, asıl zengin kimdir ? Zenginlikte asıl mesele nedir?

Mesele , Dünyalara sahip olmaman değil , mesela dünyalara sahip olsanda , malının sana sahip olmasına engel olabilmektir. Mesel Gemiyi denizde yüzdürmeyi başarıp , içerisine su aldırmamaktır. Rabbim bana verdiğinle hamd ediyorum diyebilmektir , kanaatkar olabilmektir mesele.

3ncü ayet ‘’ Sonunda o alevli bir ateşe yaslanacaktır . Neden ayette , yanacaktır demiyorda Yaslanacaktır diyor. Kısa bir örnekleme ile açıklayalım. Bir insan bütün gün çalışsa ve eve gelse. Sonra koltuğa oturup arkasına yaslan sa ve ‘’ ohh be , çok şükür dese’’ bu yaslanma eylemi insanı son derece rahatlatır değil mi ? Yorgunluk ve  bir uğraş sonucu bir şeye yaslanırız , ve ferahlarız.  Bu ferahlama işlemini , bir çalışma ve emeğin ardından yaslanma ile mükafatlandırırz kendimizi. İşte Ebu Leheb’te çok çalıştı. O kadar emek harcadı ki Allah’ın dinine açtığı savaşta her türlü hileye ve hainliğe başvurdu. Servetini bu yolda harcamaktan çekinmedi. İşte o da bu emeğinin ve çabasının sonucu , Ateşe yaslanarak , cezasını çekeceğinden bahsediyor ayet. Yani yaslanma fiili yani eylemi Müminler için bir mükafat olurken , Ebu Leheb ve Leheb gibi olanlar için çetin bir azaba dönüşeceği mesajı verilmekte. Dünya da iken Kafirler yaptıklarının sonucunda Cehennemede Ateşe yaslanacaklardır . Müminler ise Cennet Köşklerinde Tahtlarına yaslanacaklardır.

Sohbetimiz sona erdi . Bir sonraki derste Faik Beylerde devam edeceğiz inşallah.

 Not alan : Ahmet Kılıç

3NCÜ AYETTE

Burada yaptığı taşıyıcılık , laf taşıma öte alemde boynuna sağlam bir duruşla yapışacak olan azabın materyalleri olarak karşımıza çıkacak

‘’ Mala ait olmamayı , mala sahip olma ahlakına sahip olmak gerekir. Öyle ise Mümin , ne ile övündüğüne dikkat etmelidir.Bugün övündüğümüz şeyler , yarın dövündüğümüz yani ızdırap duyduğumuz şeyler olmalıdır.

Not : Ebu Leheb2in risaletten önce yani peygamberimizin peygamber olmadan önceki dönemde bu adının ona verilmesi aslında onu kötülemek ve alaya almak için aksine onu övmek ve yüceltmek içindi.Ebu Leheb2in adı gerçekte abdul uzza idi.

Vemratüh , derken neden Hanımıda demektedir de Ümmü cemil ismini kullanmamaktadır. Rabbimiz bu ayette ve buna benzer ayetlerde İsimler üzerinde değil , nitelikler üzerinden bizlere mesaj vermektedir. Şayet İsim kullanılmış olsa idi o zaman o ayetin ve hükmü o ismi geçneleri bağlayacaktı. Nitelikler üzerinde durulduğu için ayetin evrelsel boyuta taşınmış olduğunu buradan anlayabiliriz.

Nüzül sebebinin özel olması , ayetin veya surenin  hükmünün genel olmasına engel değildir. Kuran’daki tüm sürelerin geneline bakıldığında Nuzul sebebi olan surelerin toplamı yüzde 10 u geçmez.

Kur’an-ı kerimde  zincirler , tasmalar , halkalar ibareli azab ayetlerinde  sıkça kullanılıyor. Bu terimlerin kullanılmasında  hikmet ise  , yani bize verilen mesaj ise , bu azabtan kurtulmanın imkansızlığına işaret edilmekte.